S.S.KARABÖRTLEN KÖYÜ TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ
Tel: 0 252 251 70 16 - info@arikobal.com.tr
petek-balı

Petek, arıların çiçek polenlerinden elde ettikleri balı depolama ve yumurtalarını barındırma yeri. Şekli en az malzemeyle en çok yer kullanmak için en iyi şekil olan altıgendir. Bütün bir petekteki altıgenler farklı arılar tarafından eşit boyutlarda yapılır. Böylece petekte hiç boş yer kalmaz.

Petek Balı Sağlıklımı ?
Türkiye, uygun doğa şartları ve iklim farklılıkları nedeniyle yeryüzünün sayılı arıcılık ülkelerinden biridir. Ancak çeşitli nedenlere dayanan bilinçsizlikler yüzünden arıcılık ürünlerinden gereğince faydalandığımız söylenemez.

Süzme balın doğal olarak şekerlenme özelliği göstermesi, halkımızca hileli bal olarak değerlendirilme-sine yol açmaktadır. Ayrıca son yıllarda süzme balda birtakım hilelerin artması üzerine halkımız petekli bala yönlendirilmektedir. Oysa balın petekli olarak satılması ekonomik bir yöntem olarak kabul edilmemektedir. Pek çok tüketici petekli bal üretiminde hile yapılamaz, ya da balmumu yararlı olur gibi yanlış bir düşünce ile petekli balı tercih etmektedir. Bazı bal üreticileri bu tür yanlış düşünceye sahip tüketicilere petekli ballarını daha çok satabilmek için arılara çuvallarca toz şeker yedirmekten kaçınmamaktadır.

Petekli bal üretiminde arılara şeker veya şeker şurubu yedirmenin gerekçesi arıcılık yaptıkları yörenin sezonunun peteklerin sırlanması için yeterli olmayışıdır. Hiç de masumane olmayan bu durumu gerekçe olarak gösteren üreticiler arılarına bol miktarda toz şeker yedirerek petekli bal üretmektedirler. Ballı bitkilerin yoğun, arıcılık sezonunun uzun ve uygun olduğu yerlerde kriterlere uygun ve daha çok bal üretme bu sorunun en iyi çözümüdür.

Tüketici bu şekilde satın aldığı ahşap çerçeve, balmumu ve bir miktar bala onlarca lirayı boş yere ödemektedir. Bu durum fındık, ceviz veya badem tüketicisine ürünü sepet içinde ve kabuklu satmaktan farksızdır.

Petekli balı neden kesinlikle tüketmemeliyiz? Sorusuna ise, bazı uzmanlar “Petekler balın kabıdır. Siz çikolatanın kabını yer misiniz?” diye karşı bir soruyla cevap vermektedirler. Ayrıca, peteğin tüm toz toprağı ve doğadaki kimyasalları emen bir ürün olduğunu belirtmeden geçmemek gerekir.

Tüketicilerimiz süzme baldan oldukça pahalı aldıkları petekli bala belirtilen nedenlerle boş yere ve anlamsızca para ödemektedirler. Çünkü arıcılık dışında çeşitli alanlarda kullanılan çok değerli bir sanayi ürünü olan balmumunun süzme baldan oldukça pahalı olduğu hiçbir zaman hatırdan çıkarılmamalıdır.

Ayrıca petekli bala ait balmumunun ülke çapında yaygın olarak bilinen bir diğer israf yolu da tüketiciler tarafından ağza alınan petekli balın kısa bir süre sakız gibi çiğnen-dikten sonra geriye kalan kısmı olan bal-mumunun çöpe atılmasıdır.

Tüketiciler suda çözünmeyen ve 65ºC’de eriyebilme özelliğine sahip balmumunun, yaklaşık 37ºC sıcaklığa sahip midede hiçbir değişime uğramadan bağırsaklar yolu ile vücut dışına atıldığının kesinlikle bilincinde değiller. Çünkü bileşimi esterler, yağ asitleri, yüksek alkoller, az miktarda yüksek moleküllü hidrokarbonlar gibi çeşitli yağlardan oluşan balmumu insan vücudunda erimemekte ve hiçbir işe yaramadan vücuttan dışarı atılmaktadır.

Bal arısı hastalık ve zararlılarına karşı tedavi amacıyla kullanılan ilaçların birçoğunun arı sağ-lığına olumlu etkileri yanında, petekte ve balda kalıntı bırakabildikleri yapılan birtakım araştır-malarla ortaya konmuştur. Balmumu, arılarda rastlanan bakteri ve fungus hastalıklarının sporlarını ayrıca hastalık ve zararlılara karşı kullanılan akarisit ve insektisit ile tarımda kullanılan tüm zehirli kimyasal ilaç kalıntılarını içerebilmektedir. Diğer yandan doğal sanılan petekli ballarda arıcının arılarını hastalıklardan korumak için bilinçsizce verdiği antibiyotikler de bulunabilmektedir. Petekli bal ile doğal bal yenileceği sanılırken aslında pek çok tehlike ile karşı karşıya kalınmaktadır.

Türkiye’de sınır ticareti veya normal ithalat yoluyla gelen ve temel petek üretiminde kullanılan balmumlarının çoğu arı hastalıklarıyla bulaşık olup, steril olmayan ve sağlıksız atölyelerde temel petek üretilmesi nedeniyle insanları da etkileyebilen birer hastalık ve bulaşma aracı olmaktadırlar. Petekli bal ile ilgili üreticilerimizin ve tüketicilerimizin bilmesi gereken bir diğer konu da, bazı petek işleyen firmalar tarafından insan sağlığı adeta hiçe sayılarak temel (hazır) petek üretiminde petrol türevi olan maddelerin kullanılmasıdır.

Temel petek üretiminde balmumuna herhangi bir yabancı madde karıştırılmaması gerekirken bazı korsan işletmelerde balmumuna parafin ve serezin gibi sindirim sisteminde kramp, karın ağrısı, hazımsızlık ve midede şişkinliğe yol açan, ülserasyon ve hatta kanserojen etkiler meydana getirebilen çeşitli yabancı maddelerin karıştırıldığı haberleri basında yer almaktadır. Böylece hem halkın sağlığı ile oynanmakta hem de yasadışı yollardan haksız kazançlar elde edilmektedir.

Uzmanlar, bal alırken, mutlaka süzme bal tercih edilmesi gerektiğine dikkat çekmektedir. Bal konusunda önemli yatırımlara imza atan bazı firma yetkilileri süzme balın kalıntı kontrolünden geçirilip, şeker profili çıkarıldıktan ve tat, doku, enzim kontrolleri yapıldıktan sonra ambalajlandığını belirtmektedirler.

Arıcılık sektörünü ve tüketicilerimizi ilgilendiren petekli bal tüketimine ilişkin bu önemli sorunun çözümü için tarım kuruluşları, üreticiler, bal firmaları mutlaka sıcak temas zorunluluğunda olmalı ve konuya ilişkin bilimsel gerçekler hiçbir zaman göz ardı edilmemelidir.